Oyun çocukların hayatlarının önemli ve büyük bir parçası olmakla birlikçe çocukların keyifli zaman geçirirken, öğrenme serüvenlerine destek sağlar. Çocukların sosyal, duygusal, dil-bilişsel ve psikomotor becerilerinin gelişiminde oyunun ve oyun oynamanın yeri büyüktür.
Çocuklar oyun oynarken tüm deneyimledikleri duyguları dışa vururken bize iç dünyalarında ne yaşadıklarını gösterirler. Ayrıca çocuklar oynayarak toplumsal kuralları, başkalarıyla nasıl iletişim kurmaları gerektiğini, beklemeyi, sabretmeyi, paylaşmayı, hayal etmeyi, uyum sağlamayı, problem çözmeyi, dinlemeyi, kendini ifade etmeyi öğrenirler.
Oyun terapisi, gücünü oyunun başlı başına öğretici ve tedavi edici yanı olmasından alır. Oyun çocukların iç dünyalarında düşündüklerini, hissettiklerini aktarma dilleridir. Oyun terapinin ve oyun odasının bazı sınırları olsa da çocukların büyük ölçüde özgür oldukları bir süreç vardır. Terapist çocuğun oyun odasındaki davranışlarından çocuğun zorluk yaşandığı alanları, diğerlerine yönelik bakış açısını, diğerleriyle olan ilişkilerini gözlemleyip çocuğun dünyasına oyunlar, oyuncaklar ve diğer tüm araçlar vasıtasıyla dahil olur.
Çocuk iç dünyasında yaşadıklarını oyun ve oyuncaklarla sembolize eder, sorunları tekrar sahneler ve sorunlara çözüm arar. Terapist çocuğun duygularını, düşünceleri, davranışlarını, içeriklerini aynayalarak yaşadığı problemlere oyun odasında çözümler bulmasına ve bu çözümleri günlük hayat içinde deneyimleyi öğrenmesine yardımcı olur. Yani oyun terapisi çocukların yaşadıkları psikolojik sorunlara çözüm bulmalarını ve öz yeterlilik kazanmalarını sağlamanın en etkili yollarından biridir. Ayrıca oyun terapisi çocukların yaşlarıyla paralel seviyede gelişim düzeyine ulaşmaları konusunda da etkili bir yoldur.
Oyun terapisi 3-12 yaş arasındaki çocuklara uygulanan bir yöntemdir. Oyun terapi seanslarının bir başlangıcı ve bitişi vardır. Seanslar genelde haftada 1 ya da 2 defa 45-50 dk şeklinde planlanır. Oyun odasındaki oyuncakların ve diğer araçların hepsi özel, anlam ve önem ifade eden, belirli standartlarda göre alınıp yerleştirilmiştir.
Aileler ve terapist süreçte, iş birliği içerisinde ilerler. Terapist aileyle çocuğun tüm gelişimsel süreçleri ve mevcut problemlerinin olası sebepleri hakkında konuşup bilgiler edinebilir. Aileye çocuğun duygularını anlamak ve yansıtmak, sınırlar geliştirmek ve çocuğun günlük yaşantısında zorlandığı problemleri aşmasında ailenin nasıl davranması gerektiğini öğretmek gibi konularda destek sağlayabilir.
Oyun terapisinin Bilişsel Davranışçı Oyun Terapisi, Yapılandırılmış Oyun Terapisi, Deneyimsel Oyun Terapisi, Çocuk Merkezli Oyun Terapisi, Filial Terapi, Psikoanalitik Oyun Terapisi gibi bir çok farklı çeşidi bulunmakla birlikte en sık kullanılan yöntemin Çocuk Merkezli Oyun Terapisi olduğu söylenebilir.
Oyun terapisi şu problemler için çözüm sağlayabilir:
- Öfke problemleri-Kendine ve başkalarına yönelik saldırgan davranışlar
- Kaygı Bozuklukları
- Çocuklarda Mükemmeliyetçilik
- Çocuklarda takıntılar
- Çocuklarda Depresyon
- Çocuklarda utangaçlık/çekingenlik
- Alt ıslatma(enüresis) ve kaka tutma(enkopresis) gibi problemler
- Özgüven ile ilgili problemler
- Uyku ile ilgili problemler
- Yeme ile ilgili problemler
- İhmal ve istismar gibi travmatik olaylar
- Sevilen birinin ölümü sonrası sorunlar-yas
- Anne-babanın Boşanması gibi önemli değişimler sonrası sorunlar
- Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite
- Çocuklarda Korkular ve Fobiler
- Seçici Konuşmazlık
- Akran Zorbalığı
- Kardeş Kıskançlığı
- Bağlanma problemleri
- Ayrılık Kaygısı
- Çocuklarda İnatçılık
- Çocuklarda yalan söyleme
- Çocuklarda mastürbasyon gibi problemler
- Çocuklarda Uyaran Eksikliği
KAYNAKÇA:
– Akay, Ö. G. R. (2022). Oyun Terapisinin Temelleri. Oyun Terapisi (Teori Teknik ve Kültüre Has Vaka Örnekleri), 9.
– Genç, M., & Tolan, Ö. (2021). Okul öncesi dönemde sık görülen psikolojik ve gelişimsel bozukluklarda oyun terapisi uygulamaları. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 13(2), 207-231.
– Kiye, S., & Yalçın, İ. (2021). Oyun terapisi ve oyun terapisinin gruplarda kullanımı. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (51), 287-303.
– Koçkaya, S., & Siyez, D. M. (2017). Okul öncesi çocuklarının çekingenlik davranışları üzerine oyun terapisi uygulamalarının etkisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 9(1), 31-44.
– Öğretir, A. D. (2008). Oyun ve oyun terapisi. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(8), 94-100.
– Özel, A. Ü. Oyun Terapisi.
